Severn Estuary PartnershipLanguage: English | Cymraeg
Cynllun Gweithredu Llwybr Hamdden Aber Afon Hafren
Mae gweithgareddau hamdden, megis cychod hamdden a chwaraeon dŵr, yn boblogaidd iawn yn aber afon Hafren ar draws amrywiaeth o leoliadau, ond maent yn fwy tebygol o ddigwydd mewn canolbwyntiau fel marinâu a chlybiau. Yn yr amgylchedd morol, mae hamdden yn cael ei gydnabod fel llwybr hollbwysig ar gyfer cyflwyno a lledaenu rhywogaethau estron goresgynnol. Mae hyn yn cael ei briodoli i anifeiliaid (fel wyau, ac yn eu cyfnodau bywyd cynrhonaidd, ifanc ac oedolaidd) neu wymon (ar ffurf neu sborau) yn cael eu trosglwyddo gan ddefnyddwyr hamdden, a/neu ar eu hoffer, rhwng lleoliadau. Mae rhywogaethau estron goresgynnol yn gallu mynd yn sownd mewn bylchau bach a nodweddion cadw dŵr ac ar offer a chyfarpar (e.e. padlfyrddau, angorau, cymhorthion hynofedd a chìt), neu’n glynu wrth gregyn cychod.
Biolygredd yw croniad o organebau morol (planhigion, anifeiliaid, bacteria a detritws) ar arwynebau tanddwr neu arwynebau rhannol danddwr. Mae biolygru cregyn cychod yn cyfeirio at fiolygru cregyn cychod ac arwynebau eraill sydd o dan wyneb y ddŵr. Mae hyn yn cynnwys yr holl arwynebau a chilfachau (h.y. ardaloedd cilfachog neu ardaloedd anodd eu cyrraedd ac agennau) sy’n cyffwrdd y dŵr.
Dylai unrhyw un sy’n cymryd rhan mewn gweithgareddau hamdden ar aber afon Hafren, neu gerllaw iddo, ymgyfarwyddo â’r cynllun hwn. Mae’r gweithgareddau’n cynnwys y canlynol:
- Chwaraeon ar y traeth – e.e. barcudfyrddio, canfod metel
- Chwaraeon dŵr – hwylio, cychod modur, padlfyrddio wrth sefyll, nofio, bordhwylio, ceufadu/canŵio
- Gwylio bywyd gwyllt
- Glanhau’r traeth
Gellir trosglwyddo rhywogaethau estron goresgynnol drwy nifer o wahanol ffyrdd o weithgareddau hamdden:
- Mewn cychod neu fadau dŵr (yn enwedig mewn bylchau bach na fyddwch chi’n eu gwirio na’u glanhau’n aml)
- Ar gregyn cychod (gelwir hyn yn ‘fiolygru’ a bydd yn weladwy)
- Ar offer (er enghraifft, ar angorau, cymhorthion hynofedd, padlau, padlfyrddau rydych yn sefyll arnynt)
- Ar ddillad (er enghraifft, siwtiau gwlyb, siwtiau sych, esgidiau, helmedau)
Er mwyn lleihau’r risgiau hyn, dylai unrhyw un sy’n cymryd rhan mewn gweithgaredd hamdden ddilyn y camau bioddiogelwch yn y cynllun hwn. Mae’r rhain yn cynnwys Edrych, Golchi a Sychu eu holl offer a chìt yn drylwyr, sefydlu protocolau bioddiogelwch ar gyfer eu clybiau neu grŵp, a gwneud gwaith cynnal a chadw priodol ar gychod, gan gynnwys gwaith gwrthlygru ac atal biolygru.
Mae rhanddeiliaid perthnasol ar gyfer y cynllun gweithredu hwn yn cynnwys defnyddwyr hamdden / grwpiau defnyddwyr, cymdeithasau chwaraeon a hamdden, darparwyr hamdden masnachol, a sefydliadau twristiaeth.
(Cydnabyddiaeth am y ffotograff: Rob Holland)
(Cydnabyddiaeth am y ffotograff: Rob Holland)
Cynllun Gweithredu Llwybr Hamdden Aber Afon Hafren
| Rhif y cam gweithredu | Cam gweithredu | Dolenni |
|---|---|---|
| 1.1 | Cefnogi’r cynllun hwn, a hyrwyddo’r defnydd o’r camau gweithredu sydd wedi’u cynnwys yn y cynllun hwn, ar draws eich sector. | |
| 1.2 | Ystyried achrediad AQUA, neu ddefnyddio’r templedi a ddarperir, i ddrafftio cynllun bioddiogelwch ar gyfer eich grŵp gan ddefnyddio’r adnoddau ar y wefan hon. | AQUA |
| 1.3 | Enwebu arweinydd bioddiogelwch yn eich sefydliad/grŵp. Annog yr unigolyn hwn i addysgu staff a chwsmeriaid am rywogaethau estron goresgynnol morol gan ddefnyddio’r adnoddau sydd ar gael ar y tudalennau bioddiogelwch hyn. | |
| 1.4 | Gofyn i’r arweinydd bioddiogelwch adrodd am rywogaethau ar iRecord. Os nad ydych chi’n adnabod y rhywogaeth, anfon ffotograff i’ch canolfan gofnodion leol. | IRecord Local Records Centres (ALERC) |
| 1.5 | Bod yn rhan o’r ymgyrch Edrych, Golchi, Sychu, a defnyddio ei hadnoddau ar gyfer arferion gorau. | Check, Clean, Dry (NNSS) |
| 1.6 | Dosbarthu negeseuon a deunyddiau sy’n hyrwyddo’r ymgyrch Edrych, Golchi, Sychu. | Boaters (NNSS) Paddlers (NNSS) Stand Up Paddleboarders (NNSS) |
| 1.7 | Cynnwys gwybodaeth am rywogaethau estron goresgynnol, arferion gorau o ran bioddiogelwch, archwiliadau ac adroddiadau mewn hyfforddiant ar gyfer pob aelod o staff / pob aelod newydd. | Training (NNSS) |
| 1.8 | Addysgu staff, cwsmeriaid a chontractwyr trwy gynnwys gwybodaeth am rywogaethau estron goresgynnol morol a bioddiogelwch yn eich gwefannau a chyfryngau print a chyfryngau ar-lein presennol. | |
| 1.9 | Nodi cyfleusterau golchi presennol sy’n dilyn yr arferion gorau o ran dal a chael gwared ar ddeunyddiau. Pan nad ydynt ar gael, ceisio arian ar gyfer gosod cyfleusterau o’r fath. | Environmental Facilities Map (The Green Blue) |
| 1.10 | Hybu’r defnydd o’r ap iRecord ar gyfer unigolion sy’n defnyddio’r arfordir. | IRecord |
| 1.11 | Rhannu adnoddau The Green Blue sy’n berthnasol i weithgareddau hamdden â rhanddeiliaid. | Resouces (The Green Blue) |
| 1.12 | Ychwanegu cymal bioddiogelwch mewn unrhyw wybodaeth a rennir mewn digwyddiadau cychod a chwaraeon dŵr i sicrhau bod cystadleuwyr nad ydynt yn mynd i ardal afon Hafren fel arfer yn ymwybodol o’r ymgyrch Edrych, Golchi, Sychu a’r angen i atal rhywogaethau estron goresgynnol morol rhag ymledu. | Check out Events |
| 1.13 | Gofyn am becyn arwyddion bioddiogelwch arfordirol The Green Blue a defnyddio’r arwyddion mewn mannau a gaiff eu defnyddio gan bobl sy’n cymryd rhan mewn chwaraeon dŵr. | Coastal Biosecurity Signage Kit (The Green Blue) |
| 1.14 | Cefnogi camau gweithredu y cytunwyd arnynt ar lefel genedlaethol i annog pob clwb a chanolfan hyfforddi i ychwanegu cymal ynghylch bioddiogelwch at eu cyfansoddiadau, eu systemau dyfarnu, ac, yn ddelfrydol, at unrhyw gytundebau contractiol eraill (e.e. cytundebau i ddefnyddio cychod / cadw cychod). Gall hyn fod yn uniongyrchol neu drwy gynnwys cymalau ynghylch bioddiogelwch mewn unrhyw gyfansoddiadau enghreifftiol a ddarperir i glybiau. | Recreational Boating Pathway Action Plan (NNSS) |
| 1.15 | Rhoi canllawiau clir i aelodau ar eu rhwymedigaethau cyfreithiol o ran gweithgareddau yn yr amgylchedd morol. Gellid cynnwys hyn mewn gwybodaeth aelodaeth ar gyfer cofrestru/adnewyddu, neu fel rhan o’r negeseuon cyfathrebu rheolaidd ag aelodau. | Check out Policy and Legislation |
| 1.16 | Dilyn ymgyrch ‘Amddiffyn, Casglu a Gwaredu’ The Green Blue sy’n canolbwyntio ar arferion amgylcheddol gorau wrth ddihalogi cychod hwylio a chychod eraill. | Guidance on Anti-fouling (BCF) |
Dolenni ac adnoddau:
